Column Anko Harms: Huwelijkse voorwaarden niet meer nodig?

In 2018 is notaris Anko Harms een vaste columnist voor de KNB. Dit is zijn eerste column: Huwelijkse voorwaarden niet meer nodig?

Voor het notariaat zal het jaar 2018 de geschiedenis ingaan als het jaar van het nieuwe huwelijksvermogensrecht. Sinds 1 januari van dit jaar geldt namelijk, voor wie trouwt zonder tevoren huwelijkse voorwaarden te maken, de wettelijke beperkte gemeenschap van goederen.

Voor stellen die voor 2018 zijn getrouwd en geen huwelijkse voorwaarden hebben gemaakt, blijft gelden dat zij in algehele gemeenschap van goederen gehuwd zijn. Voor hen brengt de nieuwe wetgeving geen veranderingen met zich mee. Vaak wordt, als wel heel eenvoudige samenvatting van het nieuwe wettelijke stelsel, gezegd: wat je voor het huwelijk al had blijft van jou, wat tijdens huwelijk verkregen wordt is van beiden.

Verraderlijk

Dat deze samenvatting wat al te eenvoudig is, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat de wet er van uitgaat dat bezittingen van echtgenoten die voor het huwelijk niet voor 100 procent eigendom waren van een van beiden, tijdens het huwelijk van hen beiden zijn: elk voor 50 procent. Die laatste toevoeging is een verraderlijke. In gevallen waarin de nog niet gehuwden immers samen eigenaar zijn van bijvoorbeeld een woning – de een voor 99 procent en de ander voor 1 procent – geldt dat die woning door het ja-woord voor 50 procent van beide echtgenoten is. Mits er geen huwelijkse voorwaarden zijn opgesteld. De nieuwe beperkte gemeenschap van goederen is er dus één die voorhuwelijkse gezamenlijke bezittingen, ongeacht de voorhuwelijkse gerechtigdheid van beiden tot die bezittingen, tot gezamenlijke bezittingen maakt. Waarbij beiden voor de helft tot die bezittingen gerechtigd zijn. Je moet het maar net even weten…

Redelijke vergoeding

Een andere belangrijke wijziging is dat de nieuwe wettelijke regeling inhoudt dat een ondernemer met een onderneming, die niet mede aan de andere echtgenoot toebehoort, tijdens het huwelijk ‘een redelijke vergoeding’ aan de beperkte gemeenschap van goederen verschuldigd zal zijn. Wat dan deze ‘redelijke vergoeding’ concreet inhoudt blijkt echter niet uit de wet en is dus, tot dat daar door rechtspraak invulling aan gegeven wordt, onduidelijk.

Verrassingen

Wat mij betreft is de invoering van modern huwelijksvermogensrecht, dat (meer) aansluit bij ‘de wensen van doorsnee mensen’, een goede zaak. Uit het voorgaande blijkt echter duidelijk dat personen die in of na 2018 trouwen en zich niet voldoende bewust zijn van de gevolgen van de nieuwe wet, voor behoorlijke (onprettige) verrassingen kunnen komen te staan. Voor aanstaande echtgenoten geldt derhalve: laat je niet verrassen! Laat je dus voorlichten en stap niet in een bootje waarvan je niet weet welke kant die op zal varen!